In gesprek met… Contactclown Toet
Clown Toet, het is inmiddels een bekende naam in de regio. Maar wie is nu de vrouw achter contactclown Toet? En wat doet een contactclown nu precies? Wij gingen met Carla, ofwel Toet, in gesprek.
‘’Ik voel me een rijk mens dat ik dit allemaal mag doen.’’
Carla, ofwel Clown Toet, is 57 jaar en begon op haar 50e met de opleiding tot contactclown. Inmiddels heeft ze haar eigen bedrijfje en wordt ze door steeds meer organisaties gevraagd.
Wie is nu de vrouw achter clown Toet?
‘’Mensen met dementie en een verstandelijke beperking weten mij op de een of andere manier te raken. Ik word er heel blij om met hen in contact te zijn en iets voor ze te betekenen. Dat geeft me voldoening. Mensen in mijn omgeving zeggen: ‘Het is je op het lijf geschreven.’ Ik ben geen kantoormens en als je vraagt wat wil je? Dan is dit het.’’
Wat houdt het in om contactclown te zijn?
‘’Er is een groot verschil tussen een clown en een contactclown. Een clown heeft een act en houdt de regie. Als contactclown leg je de regie bij de persoon zelf neer, het is geen act. Het is puur inspelen op hoe de mensen reageren, waardoor er een mooi spel ontstaat. Dat kan hilarisch zijn, maar ook juist emotioneel. En dat is het mooie van contactclown mogen zijn. Het hoeft niet altijd die lach te zijn. Natuurlijk is het een cadeautje als je een glimlach krijgt.
Het draagt dan wel de naam clown, maar het is geen druk type die de boel even op stelten komt zetten. Wel draag je dezelfde rode neus, deze staat naar mijn mening voor toegankelijkheid.’’
Wat is je pad hiernaartoe geweest?
‘’Als jonge meid van 20 werkte ik in een verzorgingstehuis en was daar een manusje van alles. Van logistiek ging ik naar inkoopmedewerkster. Daarna heb ik een tijdje in een fysiotherapiepraktijk gewerkt. Uiteindelijk kwam ik weer bij een verzorgingstehuis terecht waar ik aan de slag ging met schoonmaakwerk. Toen er een baantje vrijkwam bij de activiteitenbegeleiding, ben ik dat met heel veel plezier gaan doen. Ik vond het geweldig.’’
En toen?
‘’Helaas moest ik wegens bezuinigingen stoppen. Toen ben ik de opleiding contactclown gaan doen.’’
Hoe ben je erop gekomen om dit te gaan doen?
‘’Ik was 25 jaar. Ik werkte in Oudshoorn en er was een zomerdag, waarbij ik mocht helpen met de activiteiten. Er kwamen toen ook contactclowns en er was eentje bij die als engel verkleed was. Toen dacht ik: dit is geweldig. Dit wil ik. Ik ben er ook altijd over blijven lezen, maar de opleidingen waren duur en ik had er te weinig tijd voor. Toen ik 50 werd dacht ik: als ik het nu niet doe, dan doe ik het nooit. En ik heb er nooit spijt van gehad.’’
Hoe ziet de opleiding tot contactclown eruit?
‘’Het is een opleiding van een jaar. Om de week heb je een hele dag les en je loopt ook een soort stage bij mensen met dementie en verstandelijke beperking. Je leert er heel veel. Het is belangrijk dat je weet wat bijvoorbeeld dementie inhoudt en waar het vandaan komt. Ook krijg je handvaten. Zo benader je nooit iemand van achteren en ga ik zelf wat vaker door mijn knieën. Waar ik ook veel aan heb is fragmenteren: in een soort slowmotion bewegen. Dat is oefenen en de tijd ervoor nemen.’’
Wat is het meest waardevolle moment dat je nog bijstaat?
‘’Dat zijn er zo veel. Maar wat ik nooit vergeet, is een moment met een mevrouw die er helaas niet meer is. Ik kwam toen al iedere maand bij het verzorgingstehuis in Nieuwkoop, waar de bewoners dan soms wensen mochten opschrijven. De wens van de mevrouw was: ‘Ik wil een keer Toet zijn.’ Toen zijn we samen, in hetzelfde jurkje met dezelfde neus en schmink, de afdeling opgegaan. Ze heeft er ontzettend van genoten. Ik vond het prachtig. Zo bijzonder dat zij dat als wens had. Ik heb nog altijd contact met haar man, die was er altijd bij. Zulke waardevolle momenten.
Wat me ook bijstaat is dat ik in een huiskamer kwam waar een meneer heel bozig deed. Hij was aan het schreeuwen en verstoorde hetgeen dat er in de huiskamer gebeurde. Uiteindelijk haalde de verzorging hem weg. Even later kwam ik hem tegen in de gang. Nog steeds keek hij heel boos. Ik pakte een pop uit een poppenwagen en gaf deze aan hem en zei dingen van ‘Oh wat is ze lief’, hij pakte de pop beet en dat was toen zijn kind. Het was zo aandoenlijk hoe een norse blik veranderde in een vriendelijke man, die weer wat te zorgen had.
Ik voel me een rijk mens dat ik dat allemaal mag doen en dat ik wat voor hen kan betekenen.’’
Hoe is het om nu door het raam met de mensen te moeten communiceren?
‘’Het is heel bijzonder, maar ook ontzettend ontroerend. Om hen zo te zien in de wetenschap dat ze niet weg kunnen, maar vooral dat ze geen familie kunnen ontvangen, dat vind ik pittig. Ik moet er ook niet te veel over nadenken op dat moment, dat doe ik wel als ik klaar ben. Natuurlijk is het allemaal met een goede reden.’’
Clown Toet ontvangt veel positieve reacties. Niet voor niets startte iemand een crowdfunding op, zodat ze ook in deze tijden door kan gaan met het bezoeken van de mensen. Ook al is dat door het raam.